ΘΕΜΑ: "ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΥΠΕΡΦΑΓΙΑ"

Υπάρχουν πολλές στιγμές στη ζωή μας, που οι πιο έντονες επιθυμίες μας για φαγητό εμφανίζονται όταν είμαστε πιο αδύναμοι συναισθηματικά, όταν μας κυριεύει το άγχος ή η ανία ή ακόμα και οι καταθλιπτικές σκέψεις. Τότε στρεφόμαστε στο φαγητό για παρηγοριά, για ευχαρίστηση ή για αντιπερισπασμό.

Το πρόβλημα καθίσταται ακόμη δυσκολότερο, όταν γίνεται επιλεκτικά μεγαλύτερη κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε θερμίδες, όπως τα γλυκά και τα λιπαρά. Συνειδητά ή ασυνείδητα, η κατάσταση αυτή είναι η λεγόμενη «συναισθηματική υπερφαγία», είναι η συχνότερη διατροφική διαταραχή και ευθύνεται για ορισμένα από τα περιττά κιλά μας.

ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΕΡΦΑΓΙΑΣ

Όλοι σε κάποιες στιγμές της ζωής μας είναι δυνατόν να αναπτύξουμε συναισθηματικού τύπου υπερφαγία και ο λόγος είναι προφανής: οι ψυχο-καταπιεστικές καταστάσεις που σχετίζονται με τη ζωή μας (π.χ. οικογενειακά προβλήματα, οικονομικές δυσκολίες, άγχος, έντονο στρες, προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις) μπορούν να μας οδηγήσουν συχνά στο ψυγείο ή στο ράφι, πολλές φορές χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε.

Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι, εκτός από ψυχογενή αίτια, φαίνεται πως και μερικά τρόφιμα έχουν εθιστικές ιδιότητες, οδηγώντας μας και αυτά στην υπερφαγία. Η πρόσληψη, για παράδειγμα, σοκολάτας είναι πιθανόν να προκαλεί την απελευθέρωση ουσιών, όπως τα οπιοειδή, στον οργανισμό, σε πολύ μικρές ποσότητες. Οι ουσίες αυτές προκαλούν προσωρινά ευχαρίστηση, η οποία είναι αντισταθμιστική στην κακή ψυχολογική κατάσταση του ατόμου.

Δυστυχώς, όμως, η έστω και προσωρινή ανακούφιση από άσχημα συναισθήματα, εξαιτίας της κατανάλωσης εδεσμάτων ιδιαίτερα πλούσιων σε θερμίδες, δημιουργεί στο άτομο συναισθηματική υπερφαγία.

ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΥΓΟΥΜΕ;

Μερικές έξυπνες στρατηγικές που μπορούν να μας κάνουν να μην στρεφόμαστε στο φαγητό όταν έχουμε πεσμένη διάθεση, είναι και οι παρακάτω:

• Βρείτε τρόπους να διαχειριστείτε το άγχος, χωρίς να συμπεριλαμβάνετε σ’ αυτούς το φαγητό. Ακούστε μουσική, διαβάστε, βγείτε περίπατο ή ασχοληθείτε με χόμπι που σας γεμίζουν. Όταν η συναισθηματική φόρτιση θα περάσει, θα έχετε αποφύγει να καταναλώσετε ένα μεγάλο αριθμό θερμίδων.

• Βάλτε την άσκηση σαν εκτόνωση στη ζωή σας. Στο γυμναστήριο, στην πόλη, στο πάρκο ή στην εξοχή, όπου το περιβάλλον δεν προσφέρει φαγητό, είναι ακόμα καλύτερα από το σπίτι, όπου πιθανόν να διακόψετε την άσκηση για να καταναλώσετε τροφή.

• Πριν ανοίξετε το ψυγείο ή το ντουλάπι, σκεφτείτε: «Είμαι πραγματικά πεινασμένος;». Νιώθετε πείνα γιατί δεν έχετε φάει για πολλές ώρες ή απλά νιώθετε την ακατάσχετη έλξη να καταναλώσετε κάποιο έδεσμα, γιατί αυτό στην ουσία θα σας κάνει να νιώσετε καλύτερα;

• Μην αποθηκεύετε τροφές που σας αρέσουν πολύ. Ψωνίστε τρόφιμα που δεν είναι τα αγαπημένα σας, για να μην μπαίνετε σε πειρασμό. Μην έχετε απόθεμα ή αγοράζετε γλυκά, λιπαρά και αλμυρά τρόφιμα που έχετε την τάση να καταναλώνετε. Ακόμη και όταν υπάρχει η ακατάσχετη επιθυμία να φάτε κάτι, είναι προτιμότερο να τρώτε τρόφιμα με λίγες θερμίδες και λιπαρά, όπως δημητριακά ολικής άλεσης, φρέσκα φρούτα ή λαχανικά και γάλα ή γιαούρτι χαμηλών λιπαρών. Μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε ποικιλία τροφίμων, καθώς και σε οργανωμένα μικρά και συχνά γεύματα, μπορεί να σας βοηθήσει ενάντια στην υπερφαγία.

• Βάλτε σε έναν κουμπαρά τα χρήματα που γλιτώνετε από τα τρόφιμα που δεν αγοράσατε, την επόμενη φορά που θα πάτε στο σούπερ-μάρκετ. Επιβραβεύστε τον εαυτό σας, ψωνίζοντας κάτι μη φαγώσιμο που σας ευχαριστεί.

• Όταν νιώθετε πεσμένοι, προσπαθήστε να αντιληφθείτε τους λόγους που σας προκαλούν την αρνητική διάθεση. Μη συμμετέχετε σε ανακύκλωση προβληματισμών: Προσπαθήστε να τους λύσετε. Αν χρειάζεται, μπορείτε να ζητήσετε τη βοήθεια των ειδικών.

• Ξεκουραστείτε. Ο καλός ύπνος και η τακτική σωματική άσκηση βοηθούν το σώμα να είναι σε καλύτερη φυσική κατάσταση και προστατεύουν από την ψυχολογική καταπόνηση, απομακρύνοντας έτσι τον κίνδυνο της υπερφαγίας.

• Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στο γεγονός ότι η συναισθηματική υπερφαγία μπορεί να μη σημειώνεται την ημέρα, αλλά τη νύχτα. Στην περίπτωση αυτή, μιλάμε για νυχτερινή υπερφαγία, για μια κατάσταση δηλαδή παρόμοια.

Το κλειδί και στις δύο περιπτώσεις είναι ο προσδιορισμός της πηγής του άγχους ή της κακής διάθεσης και στη συνέχεια, η ριζική, αν είναι δυνατόν, αντιμετώπισή τους. Το φαγητό, το ποτό ή άλλες εξαρτήσεις δεν είναι σε καμιά περίπτωση η λύση.

Παρόλα αυτά, όμως, κάποιες φορές μπορεί να ξεφεύγουμε από αυτά που “πρέπει” να κάνουμε. Το ζήτημα είναι να μην αφήνετε αισθήματα ενοχής να σας κυριεύουν και να σας βασανίζουν, εάν κάποτε η υπερφαγία σας καταβάλει. Ξεκινήστε με θάρρος μια νέα μέρα, προσπαθήστε να πάρετε διδάγματα από την προηγούμενή σας εμπειρία και διορθώστε όσα μπορείτε!

Εστιάστε στα θετικά που πετυχαίνετε, πάρτε κουράγιο, μη σταματάτε την προσπάθειά σας και συνεχίστε την καταπολέμηση της συναισθηματικής υπερφαγίας, για να έχετε μια πιο ευχάριστη ζωή με καλύτερη υγεία. Πηγή: www.healthyme.gr

Κατερίνα Βάμβουκα

Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος